Dnia 15 kwietnia wpłynęło do Polski z Komisji Europejskiej 27 mld zł z pierwszego wniosku o płatność z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Oznacza to, że w Polsce jest już ponad 48 mld zł z blisko 256 mld zł, które są przeznaczone dla naszego kraju z KPO. Środki z pierwszego wniosku o płatność z KPO zostaną przeznaczone w pierwszej kolejności na inwestycje w Czyste Powietrze, dostęp do bardzo szybkiego internetu, bezpieczną kolej i transport, wsparcie MŚP w rolnictwie i nowe miejsca w żłobkach.
„Do Polski wpłynęło 26 miliardów 964 miliony złotych. To jest największy jednorazowy przelew, który wpłynął z Unii Europejskiej do Polski w czasie naszego 20-letniego członkostwa. Jest to płatność z pierwszego wniosku o KPO, który wystosowaliśmy dokładnie 4 miesiące temu 15 grudnia i dzisiaj 15 kwietnia są te środki” – powiedziała minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz na konferencji prasowej.
„To jest ważny dzień dla polskiej gospodarki, ważny dzień dla polskich inwestycji i ważny dzień dla uświadomienia sobie przez nas wszystkich w Polsce, że członkostwo w Unii Europejskiej się nam wszystkim opłaca. Ale to członkostwo to są nie tylko ogromne środki, jesteśmy w UE także dlatego, że to wspólnota wartości – to jest demokracja, to są wolności obywatelskie, równe szanse, rządy prawa i Polska jest częścią tej wspólnoty” – dodała minister Pełczyńska-Nałęcz.
Szefowa MFiPR poinformowała, że następną płatność z KPO Polska planuje otrzymać do końca roku. Będzie to płatność z 2 i 3. wniosku o płatność z KPO, który ma być wysłany pod koniec sierpnia lub na początku września br.
Na koniec roku Polska planuje wysłać 4. i 5. wniosek o płatność z KPO.
Inwestycje w I półroczu 2024 r. z KPO – na co?
Do końca czerwca br. środki z KPO zostaną przeznaczone na:
1. Czyste Powietrze – ponad 1,6 mld zł.
2. Dostęp do bardzo szybkiego internetu na obszarach tzw. białych plam – ponad 720 mln zł.
3. Poprawę bezpieczeństwa ruchu kolejowego (m.in. modernizację przejazdów kolejowych) – ponad 570 mln zł.
4. Bezpieczeństwo transportu (m.in. modernizację niebezpiecznych punktów, budowę obwodnic oraz instalacji urządzeń nadzoru ruchu drogowego) – blisko 400 mln zł.
5. Wsparcie MŚP w rolnictwie – ponad 250 mln zł.
6. Nowe miejsca w żłobkach, żłobki i klubiki dziecięce – ponad 200 mln zł.
7. Kształcenie zawodowe, szkolnictwo wyższe oraz uczenie się przez całe życie – ponad 160 mln zł.
8. Vouchery na laptopy dla nauczycieli – ponad 150 mln zł.
W co do tej pory zainwestowano pieniądze z KPO?
Według stanu na 11 kwietnia br. Polska dotychczas zainwestowała ponad 1,8 mld zł z KPO (ze środków pochodzących z zaliczki REPowerEU). Największe wypłaty otrzymały następujące inwestycje:
1. Czyste Powietrze. Ponad 860 mln zł zostało przeznaczone na działania realizowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ), dofinansowanie termomodernizacji budynków mieszkalnych oraz wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy.
2. Zwiększenie dostępu do bardzo szybkiego internetu. Ponad 330 mln zł na inicjatywy realizowane przez Ministerstwo Cyfryzacji (MC) – tj. zapewnienie bardzo szybkiego internetu, w tym przede wszystkim na obszarach wiejskich, wykluczonych oraz likwidację „białych plam”.
3. Wsparcie MŚP w rolnictwie, czyli ponad 270 mln zł na działania realizowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW).
Chodzi o działania na rzecz:
– zwiększenia odporności podmiotów łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych, w tym MŚP, na kryzysy;
– wzmocnienia krótkich łańcuchów dostaw żywności i systemu redystrybucji żywności;
– zwiększenia konkurencyjności gospodarstw rolnych przez wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań z zakresu rolnictwa 4.0;
– wyposażenie i modernizację infrastruktury (obiekty produkcyjne, magazyny, maszyny, pojazdy nisko- i zeroemisyjne, systemy informatyczne wspierające procesy produkcyjne itp.) oraz centra dystrybucyjno-magazynowe i rynki hurtowe.
4. Vouchery dla nauczycieli na zakup laptopów dla szkół, czyli ponad 205 mln zł na projekty realizowane przez Ministerstwo Cyfryzacji (MC) polegające na wyrównaniu poziomu wyposażenia szkół podstawowych i ponadpodstawowych w przenośny sprzęt komputerowy oraz inwestycje w oprogramowanie.
5. Rozbudowa potencjału badawczego, czyli nad 74 mln zł, dzięki którym instytuty badawcze nadzorowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) mogą uzyskać dofinansowanie na budowę lub modernizację zaplecza analityczno-laboratoryjnego oraz infrastruktury badawczej w sektorze hodowli roślin.
6. Rozwój i zwiększenie usług społecznych. W tym przypadku chodzi o ponad 54 mln zł przeznaczone na projekty realizowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) polegające na umożliwieniu przedsiębiorstwom społecznym i podmiotom zatrudnienia socjalnego, budowania odporności na zmiany zachodzące na rynkach i zaoferowanie im możliwości rozwoju działalności.
7. Nowe miejsca w żłobkach, czyli 23 mln zł na inicjatywy realizowane przez MRiPS polegające na zwiększeniu dostępności do miejsc opieki nad dziećmi do lat trzech poprzez dofinansowanie kosztów budowy lub remontu budynków, w których realizowana będzie opieka (docelowo ma powstać 47,5 tys. miejsc tego typu).
8. Wymiana źródeł ciepła i poprawa efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych. To blisko 22 mln zł na działania realizowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej budynków wielorodzinnych i upowszechnianie niskoemisyjnych źródeł energii.
Pierwszy wniosek o płatność z KPO
Polska złożyła do Komisji Europejskiej pierwszy wniosek o płatność z Krajowego Planu Odbudowy w połowie grudnia 2023 r. Wartość wniosku to 6,3 mld euro.
Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej proces akceptacji wniosku wymagał kilku miesięcy procedowania. Polska przeszła je bez zastrzeżeń na każdym etapie.
W lutym Komisja Europejska wydała wstępną pozytywną jego ocenę.
5 kwietnia br. KE zakończyła pisemną procedurę i zatwierdziła ostatecznie wypłatę dla Polski pierwszej transzy pieniędzy z KPO.
Nasz kraj ma otrzymać z KPO 59,8 mld euro (ok. 256 mld zł). Będzie to 25,27 mld euro (108 mld zł) dotacji i 34,54 mld euro (148 mld zł) w formie preferencyjnych pożyczek.
